Top 6 misverstanden over hergebruik ontkracht

Misverstand 1: herbruikbare bekers zijn niet duurzaam omdat wassen te veel water en energie kost

• Volgens onafhankelijke LCA-onderzoeken (Life Cycle Assessments, onderzoek waarin de milieu-impact over de hele levenscyclus van een product wordt berekend) is een herbruikbare beker al na gemiddeld 5 keer gebruik duurzamer dan een wegwerpbeker.
• De hoeveelheid water en energie die nodig is voor het reinigen hangt af van de efficiëntie van de wasstraat. Moderne wasstraten, zoals die van cupstack, draaien op duurzame energie en geoptimaliseerde spoelprogramma’s. Dat maakt ze verrassend zuinig, zelfs duurzamer dan je vaatwasser thuis.

Misverstand 2: herbruikbare bekers zijn duurder dan wegwerpbekers

• Ja, de aanschafkosten van herbruikbare bekers liggen hoger dan bij wegwerpbekers. Maar op de langere termijn bespaar je op afvalverwerking, inkoop van wegwerpbekers én op schoonmaakkosten van terrein of locatie. Vergelijk het met het kopen van een stevige koffiemok in plaats van elke dag een papieren beker te pakken. De investering lijkt in het begin groter, maar na een paar weken heb je de kosten er al uit én het voelt gewoon beter om iets te gebruiken dat meegaat.
• Ook de logistiek – het ophalen, reinigen en terugbrengen van bekers – blijkt in de praktijk veel minder belastend dan vaak wordt gedacht. Uit LCA-onderzoeken blijkt dat transport slechts een klein deel van de totale CO₂-impact vormt. Bovendien moeten ook wegwerpbekers tegenwoordig vaak worden ingezameld en vervoerd voor verwerking of recycling, wat de uitstoot vergelijkbaar maakt.
• Daarnaast zorgen systemen met borg, statiegeld of bekermunten voor hoge retourpercentages, waardoor er nauwelijks nieuwe bekers aangeschaft hoeven te worden. Op sommige evenementpleinen bleef bijvoorbeeld minder dan 5% van de bekers ongeretourneerd. Een resultaat dat verlies beperkt en hergebruik extra rendabel maakt.

Misverstand 3: iedereen gooit herbruikbare bekers toch weg, dus het loont niet

• Organisaties die werken met statiegeld of bekermuntsystemen zien retourpercentages van 90-95% of hoger. Festival DGTL is zo’n voorbeeld: bijna 95% van de gebruikte herbruikbare bakjes en bekers werd weer ingeleverd.
• Een goed ingericht inzamelsysteem en duidelijke communicatie maken het verschil. Met slimme innamepunten, kleine beloningen of incentives, en goed geïnstrueerd personeel of vrijwilligers wordt het voor bezoekers vanzelfsprekend om hun beker terug te brengen. Denk aan de statiegeldfles in de supermarkt: in het begin leverde bijna niemand ze in, maar inmiddels is het routine geworden. Hetzelfde gebeurt nu met herbruikbare bekers. Zodra het systeem helder en makkelijk is, doen mensen vanzelf mee.
• Een nieuw systeem heeft altijd even tijd nodig om te wennen. Op locaties waar herbruikbare verpakkingen regelmatig worden gebruikt, zoals kantoren of stadions, gaat dit sneller dan bij een festival dat slechts één keer per jaar plaatsvindt.

Misverstand 4: materiaal maakt weinig uit

• Materiaalselectie maakt écht een verschil. Bekers van polypropyleen (PP) gaan veel langer mee, geven minder microplastics af, zijn voedselveilig en blijven stevig. Ook na tientallen wasbeurten. Gewicht, robuustheid en levensduur bepalen samen hoe duurzaam een beker echt is.
• Uit LCA-onderzoeken blijkt dat sommige kunststof herbruikbare bekers al na 5 keer gebruik beter presteren en dus duurzamer zijn dan wegwerpvarianten.

Misverstand 5: hergebruik is alleen haalbaar op grote evenementen, niet in kleine horeca of op kantoor

• Voor kleine kantoren geldt vaak dat je niet eens een herbruikbare beker nodig hebt: een porseleinen koffiemok is in veel gevallen al een prima en duurzame oplossing, net zoals thuis. Het gaat erom dat hergebruik de norm wordt.
• Kleine ondernemers en kantoren kunnen ook herbruikbare bekers inzetten door gebruik te maken van gedeelde systemen, huurmodellen of logistieke ondersteuning door gespecialiseerde partijen. Je hoeft echt niet alles zelf te regelen.
• Cupstack biedt, net als andere partijen, diensten aan die reiniging, opslag en logistiek volledig ontzorgen, zodat ook kleine locaties herbruikbare bekers efficiënt kunnen inzetten.

Misverstand 6: SUP-bekers worden toch altijd goed gerecycled, dus hergebruik is niet nodig

• Uit recent onderzoek in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat blijkt dat hoogwaardige recycling van PET-bekers op festivals mogelijk is, maar alleen onder strikte voorwaarden: gescheiden inzameling, vrijwel geen vervuiling en speciale verwerkingsprocessen.
• In de praktijk is dit moeilijk haalbaar. Bekers raken vaak vervuild met drankresten, worden gemengd met afval of worden helemaal niet gescheiden ingezameld. Hierdoor gaat veel materiaal verloren of wordt het alsnog laagwaardig verwerkt.
• Uit het onderzoek blijkt bovendien dat in 2024 slechts één evenement de vereiste inzamel- en recyclepercentages heeft gehaald. Ook blijkt dat veel recyclingbedrijven in Nederland verliezen draaien of failliet gaan, omdat ze onvoldoende kwalitatieve input krijgen en de kostprijs voor gerecycled materiaal hoog is.
• Zelfs bij optimale recycling geldt: er is altijd verlies. Niet alle ingezamelde PET kan opnieuw tot voedselveilig materiaal worden verwerkt.